Turizm

erzurum4

Tarihi yapılar

  • Rüstem Paşa Kervansarayı
  • Çobandede Köprüsü
  • Tarihi Erzurum Evleri

Erzurum Kalesi, Saat Kulesi

Erzurum Kalesi ve Saat Kulesi

Orta kale

Erzurum Kalesi ve Saat Kulesi ; Erzurum’a hakim, şehir merkezinde bir tepe üzerinde yer almaktadır. Özellikle Saat Kulesinden şehrin panaromik gürüntüsünü izlemek, günümüzde yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekmektedir. Özellikle son yıllarda yapılan “tarihi eserleri ortaya çıkarma” çalışmaları çerçevesinde, Erzurum Kalesi çevresindeki çarpık yapılaşma görüntüsü veren ve tarihi eserleri gölgeleyen binaların kısmı yıkım çalışmaları, kale surlarını ve iç kalenin varlığını iyice belirginleştirmiştir.

Erzurum Kalesi

Erzurum Kalesi, şehir merkezinde yer aldığı tepenin en uc noktasında bir iç kale ve bu iç kaleyi çevreleyen bir dış kaleden oluşmaktadır. İç Kale sekiz burcu ile günümüze kadar varlığını koruyabilmiş olmasına rağmen Dış Kale konumundaki ikinci kat sur kısmen mevcuttur. İç kale duvar kalınlıkları 2-2.5 m. arasındadır. Kalenin ilk inşâ tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte M.S. 5. yüzyılın ilk yarısında Bizanslılar tarafından yaptırıldığı tahmin edilmektedir. Tarih boyunca Asurlular, Sasaniler, Persler, Araplar, Romalılar ve Bizanslılar arasında sık sık el değiştiren ve 11. yüzyılda Türkler’in eline geçen Erzurum Kalesi İç kale kısmında, ilk Türk-İslam eserlerinden Saltukoğulları dönemine ait Kale Mescidi (Kale Camii) yer almaktadır.[31]. Kale Selçuklu ve Osmanlılar döneminde onarılmıştır. Üç kat surla çevrili olan kalede, yüzon burç ve kule bulunmaktaydı. Tebriz Kapı, Gürcü Kapı, Uyucan Kapı ve Yeni Kapı olmak üzere dört kapısı vardı. İkinci kat surun günümüzde kısmen mevcudiyetine rağmen Üçüncü kat sur (Şehri tam olarak çevreleyen sur) tamamen kaybolmuştur. Kalenin kurulu bulunduğu tepenin yüksekliği 1950 metredir. Erzurum’un Selçuklular tarafından fethi döneminde, kale ile ilgili olarak günümüze kadar anlatıla gelen menkıbeye göre: Erzurum kalesinin ihtişamı karşısında şaşkınlığa düşen Selçuklu Türkleri ‘ Bu kal’ayı kılıçla mancınıkla fethedemeyiz’ derler. Birkaç hafta süren kuşatmanın akabinde “Esirleri iade etmek için biz kale tekfuruna gidiyoruz, siz bizim esirleri bize teslim edin bizde sizin kırk askerinizi (esiri) size verelim” derler. Kale tekfuru sevinir. Akşam karanlığında esir kılığındaki kırk Türk yiğidi kale kapısındaki muhafızlara saldırırlar. Oluşan panikten yararlanan Türk askerleri kaleyi fethederler.[32][33]

Saat kulesinden Erzurum’un Doğu yönündeki panaromik görüntüsü

Saat Kulesi

Saat Kulesi,Erzurum’un şehir merkezindeki en yüksek tepesinde yer alan “İçkale” dedir. Tepsi Minarediye de geçmişte adlandırılmıştır. Saltukoğulları tarafından 12. asırda gözetleme kulesi olarak yapılmıştır. Gövdesi tuğla, kaidesi ise kesme taştandır. 19. yüzyılda üst kısmına ahşap külah ilave edilmiştir. Kale içerisinde bulunan “Kale Mescidi” nin minaresi olarak da kullanılmıştır. Kale mescidi kitabesinde “İnanç Beygu Alp Tuğrul Bey Ebi-l Muzaffer Kasım” yazılıdır. Erzurum Saat Kulesi (Tepsi Minare), Anadolu’daki en eski Selçuklu minaresidir.

Erzurum Tabyaları

Erzurum Tabyaları, 1877-1878 Osmanlı-Rus savaşında Erzurum ‘u düşmana karşı savunmak için yapılan ve silahlarla güçlendirilen askeri yapılardır.

  • Aziziye Tabyaları ,
  • Mecidiye Tabyası,
  • Ağzıaçık Tabya,
  • Sivişli Tabyası,
  • Ahali Tabyası,
  • Dolangez Tabyası,
  • Gez Tabyası,
  • Küçük Höyük Tabyası,
  • Büyük Höyük Tabyası,
  • İlâve Tabya,
  • Uzun Ahmet Tabyası,
  • Büyük Kiremitlik Tabyası,
  • Küçük Kiremitlik Tabyası,
  • Çobandede Tabyası,
  • Toparlak Tabya,
  • Küçük Palandöken Tabyası,
  • Büyük Palandöken Tabyası,
  • Karagöbek Tabyası,
  • Tafta Tabyası,[34].

Camii ve medreseler

Erzurum ‘daki Cami ve Medreseler tarihi ve fiziki özellikleri itibariyle Tarihi özellikte olanlar ve Cumhuriyet döneminde yapılanlar olmak üzere iki kategoride değerlendirilmektedir.

Tarihi camii ve medreseler

Çifte Minareli Medrese

Yakutiye Medresesi

Ulu Camii

Ayaz Paşa Camii

Caferiye Camii

Gürcü Mehmet Camii

Gürcükapı Camii

Kasım Paşa Camii

Pervizoğlu Camii

Boyahane Camii

Erzurum’da bulunan tarihi Camii ve Medreseler:

Sıra

Caminin/Medresenin Adı

Mevkisi

Yapıldığı yıl

1

Çifte Minareli Medrese

Tebrizkapı, Yakutiye-Erzurum

1225

2

Ulu Camii

Cumhuriyet Caddesi, Yakutiye-Erzurum

1179

3

Yakutiye Medresesi

Cumhuriyet Caddesi, Yakutiye-Erzurum

1310

4

Lala Mustafa Paşa Camii

Cumhuriyet Caddesi, Yakutiye-Erzurum

1563

5

Murat Paşa Camii

Murat Paşa Mah. Yakutiye-Erzurum

1572

6

Derviş Ağa Camii

Gülahmet Mah. Tahtacılar yokuşu Yakutiye-Erzurum

1717

7

Ayazpaşa Camii

Ayazpaşa Mah. Yakutiye-Erzurum

1558

8

Caferiye Camii

Cumhuriyet Caddesi, Yakutiye-Erzurum

1645

9

Gürcü Kapı (Aliağa) Camii

Gürcükapı Aliağa Mah. Yakutiye-Erzurum

1608

10

Narmanlı Camii

Narmanlı Mah. Yakutiye-Erzurum

1738

11

Şeyhler camii ve Medresesi

Erzincankapı Şeyhler Mah. Yakutiye-Erzurum

1771

12

Kurşunlu Camii ve Medresesi

Feyzullah Mah. Yakutiye-Erzurum

1700

13

Vani Efendi Camii

14

Ehmal Camii

15

Kasım Paşa Camii

Kasım Paşa Mah. Yakutiye-Erzurum

1667

16

Bakırcı Camii

Bakırcı Mah. Yakutiye-Erzurum

1720

17

Boyahane Camii

Bakırcı Mah. Yakutiye-Erzurum

1621

18

Pervizoğlu Camii

Caferzade Mah. Yakutiye-Erzurum

1715

19

Abdurrahman gazi camisi

Abdurrahman gazi türbesi Şigveler dağı, Palandöken-Erzurum

1797

20

Zeynal Camii

Çortan Mah. Yakutiye-Erzurum

1162

21

Şafii Camii

22

İbrahim Paşa Camii

İbrahim Paşa Mah. Yakutiye-Erzurum

1748

23

Kale içi camii(Kale Mescidi)(faal değil)

Erzurum Kalesi

XII.yy.

24

Taş Camii

Aş.Hasan Basri Mah. (Gavurboğan semti) Palandöken-Erzurum

1905

25

Ali Paşa Camii

26

Başak Camii

27

Esad Paşa Camii

Kale Mahallesi Yakutiye-Erzurum

1852

28

Köse Ömer Ağa Camii

1771

29

Cennetzade Camii

Aşağı yoncalık Mah. Yakutiye-Erzurum

1700

30

Eski Camii

(Ilıca)Eski Mah., Aziziye-Erzurum

31

Gürcü Mehmet Paşa Camii

Sultan Melik Mah. Tebrizkapı Üç kümbetler mevkii Yakutiye-Erzurum

1648

Bu camiler günümüzde de kullanılan tarihi camilerdir. Erzurum için Camiler ve Medreseler şehri de denilebilir. Erzurum’daki tarihi camiler Saltuklular, İlhanlılar ve Osmanlılar döneminde yapılan camilerdir.

Türbeler, kümbetler ve ziyaret yerleri

Türbeler

  • Abdurrahman Gazi Türbesi
  • Ahi Tuman Baba türbesi
  • Ebu İshak-ı Kazuruni türbesi
  • Emir Şeyh (Abbas Şeyh) türbesi
  • Habib Baba ve Timurtaş Baba türbeleri
  • Yunus Emre türbesi

Kümbetler

  • Üç kümbetler
    • Emir Saltuk kümbeti
    • İkinci kümbet
    • Üçüncü kümbet
    • Dördüncü kümbet
  • Cemalettin Hoca Yakut kümbeti
  • Cimcime Sultan kümbeti
  • Çifte Minareli Medrese kümbeti
  • Karanlık kümbet
  • Mehdi Abbas kümbeti
  • Kırklar türbesi
  • Mahmut Paşa türbesi
  • Rabia Hatun türbesi
  • Hasan-ı Basri türbesi
  • Maksut Efendi türbesi
  • Gümüşlü kümbet ve Şehitlik
    • Fosfor Mustafa Paşa
    • Mehmet Ali Paşa
    • Harbiye Nazırı Cemal Paşa
    • Hafız Hakkı Paşa

Müzeler, anıt ve heykeller

Müzeler

  • Erzurum Arkeloji Müzesi
  • Erzurum Atatürk Evi Müzesi
  • Erzurum – Türk İslam Eserleri ve Etnografya Müzesi (Yakutiye Medresesi)

Arkeolojik alanlar

  • Güzelova Höyük
  • Karaz Höyük
  • Pulur Höyük
  • Sos Höyük
  • Alaca höyük

Tarihi yapılar Rüstem Paşa Kervansarayı Çobandede Köprüsü Tarihi Erzurum Evleri Erzurum Kalesi, Saat Kulesi Erzurum Kalesi ve Saat Kulesi Orta kale Erzurum Kalesi ve Saat Kulesi ; Erzurum’a hakim, şehir merkezinde bir tepe üzerinde yer almaktadır. Özellikle Saat Kulesinden şehrin panaromik gürüntüsünü izlemek, günümüzde yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekmektedir. Özellikle son yıllarda yapılan “tarihi eserleri…

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir